Reactie college van B&W op advies ASD over de bibliotheekvisie 2021-2024

De ASD heeft de bibliotheekvisie 2O21-2024 ontvangen en op 17 juni 2O21 in haar vergadering
besproken. Deze visie is tot stand gekomen in onderling overleg tussen de Bibliotheek Dommeldal en de drie gemeenten die een samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten met de bibliotheek, te weten Nuenen, Geldrop-Mierlo en Son en Breugel.

De ASD onderschrijft de belangrijke rol en functie van de bibliotheek voor de inwoners van de
gemeente. Om dat doel beter te kunnen bereiken heeft de ASD enkele adviezen geformuleerd.
Hieronder geven wij onze reactie.

Vooraf merken wij op dat tot op heden de inhoudelijke bemoeienis van de gemeente met het beleid
en de uitvoering van de taken van de Bibliotheek Dommeldal, mede door de beperkte ambtelijke
capaciteit, (te) gering is geweest. De voorziene uitbreiding van de formatie zal hierin ten dele
tegemoet komen.

Evaluatie

Er is geen evaluatie beschikbaar van het gevoerde beleid tot nu toe. Uit die evaluatie kan veel
worden geleerd. Wat ging goed, wat bleef achter bij de verwachtingen en wat is bereikt en met
welke middelen. Dan weten we ook welke producten effectief zijn en met welke kosten.
Met die kennis is een betere keuze te maken uit het ruime aanbod van producten.

Advies: Neem in de bestuursovereenkomst op dat de effecten van de overeengekomen diensten
tijdens en na afloop van de planperiode regelmatig geëvalueerd moeten kunnen worden. Evaluatie
is een essentieel onderdeel van de overeenkomst.

Reactie: In de bestuursovereenkomst is aangegeven dat er minimaal 1 x per jaar ambtelijk en
bestuurlijk overleg plaats heeft over de behaalde resultaten. Daarnaast legt de bibliotheek
verantwoording af in het inhoudelijk jaarverslag.

Rol bibliotheek

Er worden veel andere partijen als deelnemer genoemd, zowel professionele organisaties als
vrijwilligers. Het is vaak niet duidelijk wie welke rol vervult, wie de verantwoordelijkheid neemt in de
uitvoering of wat de financiële consequenties zijn. De rol van de bibliotheek kan zowel initiator,
coördinator, facilitator en/of uitvoerder zijn.

Advies: Maak duidelijk welke rol de gemeente van de bibliotheek verwacht bij de af te nemen
producten. Dat bepaalt wie in eerste instantie verantwoordelijk is en het heeft invloed op de
bekostiging.

Reactie: een grotere inhoudelijke bemoeienis van de gemeente is mede afhankelijk van de
beschikbare ambtelijke capaciteit en de politieke agenda (welke prioriteiten legt het nieuwe
college?).

Advies: Overweeg een strategie om als gemeente te kunnen bepalen of een product wordt
gecoördineerd vanuit de bibliotheek of door een andere partij, bijvoorbeeld de LEVgroep.

Reactie: Zie hiervoor

Advies: Probeer als gemeente enkele globale doelen te stellen en dan die producten erbij te kiezen
die helpen in het bereiken van die doelen. De producten kunnen elkaar dan versterken en de
aandacht raakt niet te veel versnipperd.

Reactie: zie hiervoor

Vrijwilligers

Een aantal voorgestelde producten wordt nu al uitgevoerd door vrijwilligers. Deze acties
onderbrengen bij de bibliotheek heeft voordelen voor de coördinatie en de bestendigheid. Dit
vereist wel dat de vrijwilligers zich in hun taken kunnen blijven herkennen.

Advies: Zorg dat centralisatie leidt tot een, liefst, grotere groep betrokken vrijwilligers en geen
afbreuk doet aan hun motivatie en enthousiasme.

Reactie: Overlap bij de uitvoering van verschillende taken moet zoveel mogelijk worden voorkomen.
Wel moeten we oog houden voor de betrokkenheid en de motivatie van vrijwilligers. Centralisatie is
in dit perspectief niet altijd de aangewezen weg.

Concrete doelen

De bibliotheekvisie is ambitieus. De meeste voorstellen zijn geformuleerd als een ambitie en/of
inzet, en minder of niet op concreet te behalen doelen. Deze ontbreken vaak. Voor de gemeente is
het dan lastig uit de vele voorstellen die voorstellen te kiezen die het meeste bijdragen aan haar
eigen doelstellingen. Bovendien kan na vier jaar niet worden geconstateerd of de inzet heeft geleid
tot een merkbare verbetering van het beoogde doel. Ook blijft dan onbekend hoe wel het gewenste
doel te behalen. Door de eigen producten evalueerbaar te maken kan worden geleerd en kunnen de successen in een andere gemeente worden herhaald.

Advies: Doe een nulmeting voor de gekozen maatregelen. Herhaal die meting regelmatig opdat de
effecten van de acties zichtbaar kunnen worden gemaakt tijdens en na afloop van de planperiode.
Suggesties voor metingen zijn bijvoorbeeld de grootte van de doelgroep, het percentage deelnemers
uit de doelgroep dat start, het percentage van de starters dat tot het einde blijft meedoen en de
actie succesvol afrondt, de inzet van mensen en middelen.

Reactie: In overleg met de Bibliotheek zullen we nagaan welke maatregelen zich lenen voor een meer kwantitatieve evaluatie. De bibliotheek wordt gefinancierd met publiek geld. Hoe meer de diensten/producten van de bibliotheek aansluiten bij het beleid van de gemeente, des te lager de gevraagde eigen bijdrage kan zijn.

Advies: Formuleer een strategie voor het vragen van een bijdrage van de inwoners.

Reactie: In overleg met de Bibliotheek zullen we nagaan welke bijdrage van de inwoners gevraagd
kan worden zonder het gevaar te lopen dat mensen afhaken.

Huisvesting

De ambitie van de bibliotheek is om het centrum te zijn voor persoonlijke ontwikkeling. Dan is een
huisvesting op een centrale plaats in de gemeente van toegevoegde waarde. Net zoals een levendige bibliotheek bijdraagt aan een levendig centrum. Zo'n positie vergoot ook de kans op de benutting van de derde leeromgeving, vooral voor hen waar deze thuis ontbreekt.

Advies: Huisvesting van de bibliotheek in het centrum van de gemeente vergroot de betekenis voor
en de impact op de bezoekers.

Reactie: Dit krijgt vorm door de verhuizing van de Bibliotheek naar het Klooster (na de ingrijpende
verbouwing. Oplevering is voorzien januari 2024).

Sociale kaart / website NuenenHelpt

Een van de producten van de bibliotheek is de Sociale kaart/website NuenenHelpt in Nuenen.
Daarmee kunnen inwoners inzicht krijgen in de regelingen en mogelijkheden in onder andere het sociaal domein. Dit product is essentieel voor de inwoners.

Advies: Vraag de bibliotheek om een plan om deze kaart gebruiksvriendelijker en actueler te maken,
inclusief een aanpak om de kaart systematisch te blijven onderhouden en actueel te houden.
Reactie: akkoord

Namens het college van B&W,
wethouder J. Pernot
Januari 2022