‘Práát met mensen met dementie voordat je ervoor gaat zorgen’
Van de 300.000 Nederlanders met dementie is 95% ouder dan 65 jaar. Kortom: dementie treft vooral senioren. Waar vind je relatief veel oudere mensen? In de kerk, bijvoorbeeld de Heilige Clemenskerk aan het Park. Pastoor Hans Vossenaar deelt zijn ervaringen.
Wat de oorzaak van dementie is, weten we niet precies. Genezing is nog niet mogelijk. Moeten we dan maar lijdzaam toezien hoe de ziekte verergert? Pastoor Hans Vossenaar vindt van niet. ‘Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig hersenziektes, met vaak verschillende oorzaken. Eenzaamheid lijkt in sommige gevallen een rol te spelen. Mensen die weinig naar buiten gaan en zich niet meer durven te verbinden met andere mensen doen minder een beroep op hun brein. Het is belangrijk dat mensen fysiek en mentaal in beweging blijven. Het helpt als we elkaar opzoeken en in de gaten houden.’
Niet zorgen maar praten
Bij een dementievriendelijke gemeente Nuenen denkt de pastoor niet op de eerste plaats aan – bijvoorbeeld – goed begaanbare trottoirs. ‘Wat volgens mij belangrijk is, is dat we mensen met dementie blijven zien als mensen, en niet zozeer als patiënten, en dat we met ze blijven praten. Als mensen ziek zijn, schieten we vaak in de zorgmodus. Dat is lang niet altijd nodig. Praat met elkaar. Vraag die persoon bijvoorbeeld wat hij zelf kan en wil doen en waar hij hulp bij nodig heeft. Dat is beter dan ongevraagd alle werk uit handen nemen.’
Rituelen
Sommige mensen hebben volgens Vossenaar steun aan structuur. ‘Denk aan hun eigen, vertrouwde dagritme maar ook aan godsdienstige rituelen zoals een kruisje slaan, het bidden van het Onze Vader of gaan staan bij het evangelie. Die bieden een soort houvast. Je doet het bijna automatisch en het verbindt je met de mensen om je heen die hetzelfde doen.’
Soms vragen parochianen Vossenaar om geestelijke ondersteuning. ‘Ik richt me dan vaak op de mantelzorger, zodat die het volhoudt. Want als de mantelzorger het niet meer trekt, hebben we met z’n allen een groot probleem. Ik adviseer de mantelzorger soms de partner mee naar buiten te nemen, voor een wandeling of een boodschap. Dan wordt de persoon met dementie weer mens en behoudt hij zijn waardigheid.’
Kan Onze Lieve Heer dementie genezen? Vossenaar: ‘Nee. Als de dokter het niet kan, kan Onze Lieve Heer het ook niet.’
In de volgende en tevens laatste aflevering van deze serie vertelt Inge Pax-Friedeman over haar eigen ervaringen met dementie.