Instrumenten van de raad
Collegevoorstel (raads- en burgerleden)
Een voorstel van het college aan de raad. Het voorstel staat op de voorlopige agenda van de oordeelsvormende bijeenkomst of de raadsvergadering. Zonder toestemming van de raads- en burgerleden kan het niet worden ingetrokken.
Technische vragen (raads- en burgerleden)
Technische vragen zijn vragen van raads- en burgerleden over feiten of om verduidelijking, bijvoorbeeld wetsuitleg of cijfermatige onderbouwing. Deze vragen hebben geen politieke lading.
De vragen worden z.s.m. beantwoord, zodat de indieners het antwoord kunnen meenemen in hun voorbereiding.
Mondelinge vragen (raads- en burgerleden)
Raads- en burgerleden kunnen mondelinge vragen stellen aan het college. Tijdens de oordeelsvormende avond en de raadsvergadering is een vast moment ingebouwd: het vragenhalfuur. Het is bedoeld om informatie of een uitspraak te krijgen van het college over een actueel onderwerp.
Schriftelijke vragen (raadsleden)
Raadsleden kunnen het college schriftelijke vragen stellen om meer informatie te krijgen over een bepaald onderwerp. De schriftelijke vragen zijn kort en duidelijk geformuleerd en voorzien van een toelichting. De vragen worden z.s.m. na datum van ontvangst beantwoord, maar in ieder geval binnen 30 dagen nadat het college ze heeft ontvangen.
Interpellatie (raadsleden)
Met een interpellatie kan een raadslid inlichtingen van het college vragen. Een interpellatie is een politiek zwaarder wegend middel dan het stellen van schriftelijke vragen of vragen tijdens het vragenhalfuur.
Inlichtingen (raadsleden)
Met het verzoek om inlichtingen kan een raadslid meer achtergrondinformatie over een onderwerp vragen bij het college. Dit zijn vragen over een onderwerp dat niet op de agenda staat. Raadsleden dienen hun verzoek om inlichtingen schriftelijk in bij de griffier. Het college geeft de gevraagde inlichtingen zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval binnen 30 dagen.
Initiatiefvoorstel (raadsleden)
Met een initiatiefvoorstel kan een raadslid een eigen voorstel voorleggen aan de raad en het college. Een raadslid hoeft hierbij geen steun van andere raadsleden te hebben. Hierdoor is het raadslid niet alleen afhankelijk van voorstellen van het college maar kan hij of zij ook zelf onderwerpen op de agenda zetten.
Amendement (raadsleden)
Bij de behandeling van een voorstel kan de raad nog wijzigingen aanbrengen. Dat doet de raad door het indienen van een amendement. Een amendement is een voorstel tot wijziging van een ontwerp raadsbesluit. Als de meerderheid van de raad voor het amendement stemt, wordt het oorspronkelijke voorstel gewijzigd. Een aangenomen amendement kan door het college niet naast zich neer worden gelegd. Voor de stemming krijgt het college gelegenheid om een reactie te geven over een amendement. De raad neemt dat dan mee in zijn uiteindelijke beslissing.
Motie (vreemd aan de orde van de dag) (raadsleden)
Een motie is een uitspraak van de raad over een onderwerp dat op de agenda staat. Vaak roepen moties het college op om iets te doen. Een motie kan ook afkeuring over iets uitspreken, dat doet de gemeenteraad met een motie van treurnis, afkeuring of wantrouwen. Voordat er een besluit wordt genomen over een motie krijgt het college de gelegenheid om een reactie te geven. Een aangenomen motie is niet bindend, het college kan de motie naast zich neerleggen, maar moet dan wel uitleg geven.
Als de motie gaat over een onderwerp dat niet op de agenda van de raad staat, dan heet het een motie vreemd aan de orde van de dag. Meestal gaat het dan om een actueel onderwerp.