‘Behandel mensen met dementie als een gelijke’

Luc Harms maakte dementie van nabij mee. Als huisarts had hij patiënten met dementie in de praktijk en in juni overleed een broer van hem na vier jaar dementie.

Dementie is niet nieuw, de ziekte bestaat al langer. Vroeger noemden we het aderverkalking. Volgens gepensioneerd huisarts Luc Harms is dementie een groeiend probleem. ‘Ten eerste: het aantal ouderen neemt toe – en daarmee het aantal mensen met dementie. Ten tweede: vroeger werden oudere mensen met een zorgbehoefte vaak verzorgd door hun kinderen. Dat gebeurt steeds minder. Verder is er een groot tekort aan zorgpersoneel en zijn de kosten die met dementie gemoeid zijn heel hoog.’

Mantelzorger: cruciaal
Een mantelzorger is voor iemand met dementie van onschatbare waarde, vindt Harms. ‘Bij dementie denken we als snel aan dagbesteding, verpleeghuis en medicatie. Maar voor iemand met dementie geldt: hoe langer thuis, hoe beter. Ook dáár kun je ondersteuning krijgen. De zorgtrajectbegeleiders kennen het zogenaamde zorglandschap van haver tot gort. Zij weten welke zorg er is en of je er recht op hebt.’

Niet betuttelen maar praten
De manier waarop we met mensen met dementie omgaan kan beter, vindt Harms. ‘Mensen met dementie worden nogal eens betutteld, waardoor de persoon in kwestie zich buitengesloten en eenzaam voelt en opstandig wordt.’ Hoe moet het dan wel? ‘Praat met de persoon met dementie op voet van gelijkwaardigheid. Vraag bijvoorbeeld waar hij of zij nog belangstelling voor heeft en sluit daar bij aan. Mijn broer bijvoorbeeld bouwde als kind al modelschepen. Die hobby pikte hij weer op toen hij dement werd. Hij heeft er nog veel plezier aan beleefd.’

Mensen met dementie leven gemiddeld nog zesenhalf jaar vanaf het moment dat de diagnose is gesteld, aldus Harms. ‘Uiteindelijk volgt een overlijden. Mijn advies: leg in een wilsverklaring vast wat de wensen zijn van de persoon met dementie, bijvoorbeeld met betrekking tot reanimeren, medicatie ter verlichting van eventueel lijden en euthanasie. Regel dat op tijd en bespreek die verklaring met de huisarts.’

Ook heeft hij nog een tip. ‘Wie vergeetachtiger wordt en zich afvraagt of het een voorstadium is van dementie: op de site van Alzheimer Nederland staat een geheugentest. Die laat meteen zien hoe het met je geheugen staat.’

In de volgende aflevering vertelt pastoor Hans Vossenaar van de Heilige Clemenskerk hoe hij mensen met dementie ondersteunt.