Advies Accomodatiebeleid

Advies Accommodatiebeleid van de Adviesraad sociaal domein Nuenen c.a.13 april 2021

In haar vergadering op 8 april is door de ASD de nota Accommodatiebeleid, die ons op 2 april was toegezonden, besproken. In de openbare vergadering waren René Hamers, Annelies Beugelink (bureau Louter) en wethouder Pernot aanwezig voor een toelichting en voor de discussies met de leden van de ASD. Op verzoek van de gemeente heeft de ASD vervolgens, onder grote tijdsdruk, haar advies besproken en geformuleerd. We beperken ons nu tot de hoofdlijnen.

Overwegingen

Nuenen kan trots zijn op zijn relatief grote en zeer relevante bijdragen van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties voor veel activiteiten op het gebied van onder andere cultuur, educatie, natuurbeleving, sport en vrijetijdsbesteding. Terecht faciliteert, stimuleert en subsidieert de gemeente deze waardevolle activiteiten. Het onder bepaalde voorwaarden beschikbaar stellen van geschikte accommodatie voor en het (gedeeltelijk) subsidiëren van deze activiteiten hoort tot de taken van de gemeente. Deze zeer waardevolle activiteiten, die mede de kernwaarden van Nuenen definiëren, moeten behouden blijven.

Echter, door het ontbreken van een adequaat accommodatiebeleid in Nuenen is er de afgelopen jaren een wildgroei ontstaan van afspraken en voorwaarden. Er waren blijkbaar geen duidelijke en generieke afspraken en voorwaarden. Het gevolg is dat er nu een grote verscheidenheid is aan afspraken, onder andere over wie waar voor verantwoordelijk is en over de prijzen van de gevraagde huur. In plaats van een uniform beleid, zijn veel afspraken maatwerk. Dat is geen beleid.
Het zo ontstane systeem is niet transparant, het heeft geleid tot een ongelijke behandeling van inwoners en verenigingen, het is niet voorbereid op de toekomst en voor de gemeente is het niet werkbaar. Dit systeem is niet houdbaar. Er is een zeer grote urgentie het accommodatiebeleid transparanter en duidelijker te formuleren zodat dezelfde regels voor iedereen gaan gelden. Inwoners en gemeente weten dan beter wat zij nu en de komende jaren van elkaar kunnen verwachten. Op dit gebied loopt de gemeente achter op andere gemeenten.

Een transparant beleid leidt tot uniforme afspraken. Deze zullen effecten hebben op de verenigingen. Die moeten de tijd krijgen zich aan te passen aan de veranderende afspraken. Dat zou binnen de looptijd van het voorgestelde accommodatiebeleid 2021 – 2024 kunnen worden gerealiseerd. Dan heeft Nuenen vanaf 2025 een transparant beleid waarin dezelfde regels gelden voor iedereen.

Urgentie

De nota bevat veel goede analyses, beschrijft kaders, clusters van accommodaties en komt tot voorstellen. Het vaststellen van de inhoud is tot stand gekomen in overleg met betrokkenen. Het is een gemis dat de urgentie en de noodzaak van beleidsverandering minder worden belicht. Dat wekt ten onrechte verwachtingen die bij de uitvoering opnieuw tot problemen kunnen leiden.
De ASD mist een goede beschrijving van de noodzaak en de urgentie om het huidige systeem aan te passen en de mogelijke gevolgen ervan. Zonder additionele budgetten in tijd of geld, zal een nieuw beleid leiden tot een transparantere herverdeling van de gemeentelijke ondersteuning.

Advies: Formuleer die urgentie duidelijker. Doorgaan op de huidige weg is voor de gemeente onwerkbaar en het is onhoudbaar. Het goed blijven ondersteunen van de essentiële oude en nieuwe verenigingen komt dan in gevaar. Een nieuw beleid moet de valkuilen uit het verleden vermijden.

Tijdpad en gevolgen

Een tweede punt dat de ASD mist is de duidelijkheid dat de afbouw van maatwerk in de oude afspraken naar algemene en transparante regels in een eindige tijd moet worden gerealiseerd. Tot die tijd blijven algemene richtlijnen tekort schieten.

Advies: Formuleer een explicieter en minder vrijblijvend tijdpad. Bijvoorbeeld dat de oude afspraken geleidelijk overgaan in het nieuwe beleid. En dat aan het einde van de looptijd van dit overgangsbeleid, alle oude specifieke afspraken zijn vervangen door de nieuwe transparante afspraken die voor iedereen, binnen dezelfde categorie, hetzelfde zullen zijn.

Kaderstellend stuk of beleidsnota

In een kaderstellend stuk wordt het beleid op hoofdlijnen vastgesteld en worden de grenzen aangegeven waarbinnen bevoegdheden mogen worden uitgevoerd. In een beleidsnota wordt ook aangegeven hoe een en ander zal worden uitgevoerd en binnen welke termijn. Volgens deze definities is het toegezonden stuk wel een beleidsstuk, maar het is geen beleidsnota. De grenzen zijn wel duidelijk aangegeven, maar het ontbreekt aan de vertaling daarvan in 'wat gaan we nu daadwerkelijk concreet doen en met welk doel'.

Advies: Naast de in de nota genoemde aanpak en voorgestelde maatregelen is het sterk aan te bevelen duidelijker te zijn in de gevolgen van de voorgestelde beleidsverandering. Deze gevolgen zijn een gelijke en voorspelbare behandeling van iedereen, leidend tot een geleidelijke herverdeling van de gemeentelijke ondersteuning voor accommodatie onder de huidige verenigingen binnen de beperkte looptijd van het voorgenomen beleid.

Beleidsevaluatie

Het ontbreken van een beleid voor accommodaties en de regelmatige evaluatie ervan illustreert dat ongewenste ontwikkelingen niet of te laat worden geconstateerd. En als ze worden geconstateerd, dan is onduidelijk hoe de gemeente kan en moet reageren. Een transparant beleid verkleint de kans op deze ongewenste ontwikkelingen.

Advies: Mede vanuit een data-gedreven perspectief, zou de beleidsnota op de volgende wijze moeten worden gestructureerd:

Schets de huidige situatie, zoveel mogelijk onderbouwd met hard bewijsmateriaal zoals cijfers. Dit is de aanleiding om beleid op te stellen/wijzigen. Hierin zou dan dus ook de urgentie/noodzaak om te veranderen naar voren moeten komen.
Wat willen we (voor wie) bereiken met welk doel.
Onder welke voorwaarden kunnen we handelen.
Wat gaan we daadwerkelijk doen, met een zo SMART mogelijke vertaling van de doelstellingen in concrete actie.

Op deze manier kunnen ook indicatoren/normwaarden vastgesteld worden waarmee het bereiken van de doelstellingen kan worden gemonitord (mede aan de hand van cijfers) en kan worden geëvalueerd of de situatie hierdoor ook daadwerkelijk in de gewenste richting verandert.

Adviesraad sociaal domein Nuenen c.a.
P.P.J. van den Bosch.