Aanbevelingen dementievriendelijk Nuenen
Adviesraad sociaal domein Nuenen c.a., 27 juli 2021
De ASD is gevraagd mee te denken bij de opzet van nieuw beleid voor dementie. We reageren op de nota Dementievriendelijk Nuenen 2021 - 2025 v1.0 van 23 juli. De beschikbare tijd van enkele dagen om te lezen, te discussiëren en tot aanbevelingen te komen was te kort voor een behandeling in de ASD. Enkele leden hebben desondanks onderling overlegd en zijn tot de vermelde aanbevelingen gekomen.
De gekozen opzet waarderen we door haar helderheid, door de uitgesproken intentie de werkgroep veel ruimte te bieden om haar en de gemeentelijkje doelen te realiseren. Wel constateren we dat de focus vooral ligt op de dementerenden en minder op degenen waarvan de nota verwacht dat zij met hen om moeten gaan, zoals de mantelzorgers, de vrijwilligers, de clubs, de winkels en de werkgevers. Die stap is groot en bepaalt voor een groot gedeelte het succes van het beleid. Als Adviesraad blijven we graag betrokken bij een conceptversie van het geformuleerde dementiebeleid.
Overwegingen
De urgentie en de relevantie van de aanwezigheid van grote groepen thuiswonende dementerenden wordt duidelijk gemaakt. Ook de analyse dat de omgeving van de dementerenden daarop moet worden voorbereid is correct. Bewustwording kan mogelijk worden bereikt. Maar het daadwerkelijk creëren van zo’n gewenste geschetste omgeving zal moeizamer verlopen. Daarin schiet de nota nu nog tekort.
Aanbevelingen
Werkgroep dementievriendelijk Nuenen
Door de centrale en de grote rol die de werkgroep speelt bij de uitvoering, is het essentieel dat alle relevante groepen zijn vertegenwoordigd. Dat lijkt nu niet het geval te zijn. De professionals zijn aanwezig, maar degenen in de omgeving van de dementerenden die de nota wil bereiken, beïnvloeden en/of helpen zijn ondervertegenwoordigd. Dat zijn in de thuissituatie de mantelzorgers en huisgenoten. Daarbuiten zijn het de clubs, winkeliers en werkgevers die bereid zijn dementerenden in hun organisatie of bedrijf te blijven steunen. Ook de expertise van deskundigen op het gebied van ICT en domotica, die langer en beter thuisblijven ondersteunen, kan een verrijking van het kennisdomein van de werkgroep zijn.
Aanbeveling: Stimuleer dat de werkgroep, gezien haar centrale en grote rol, evenwichtig is samengesteld. Zeker de doelgroep die de nota wil bereiken, dient vertegenwoordigd te zijn. Anders wordt over en niet met hen gesproken en beslist.
De voorgestelde uitvoering is eenzijdig, en daardoor ook kwetsbaar. Alle uit te voeren taken liggen bij de werkgroep. De gemeente ondersteunt de werkgroep met een professionele voorzitter en stelt beperkte budgetten beschikbaar om hun plannen financieel mogelijk te maken. Dat is minimaal een zeer grote uitdaging. De gecreëerde vrijheid voor de werkgroep is groot, maar de verantwoordelijkheid ook.
Aanbeveling: Formuleer duidelijker welke doelen de gemeente verwacht dat de werkgroep zou moeten bereiken. Laat haar de vrijheid om de weg naar die doelen te kiezen en biedt haar daarvoor de ondersteuning en de noodzakelijke middelen.
De focus ligt sterk op de dementerenden en hoe de omgeving op hen moet reageren. Maar de focus ligt minder of niet op de omgeving, zoals vrijwilligers, mantelzorgers, winkels, clubs en werkgevers die die gewenste omgeving (pro deo) vorm moeten gaan geven. Er wordt gewerkt aan bewustwording en dat is goed. Maar hulp en daadwerkelijk support om hun lastige en soms zware taak (mantelzorgers) goed te kunnen blijven doen is minder duidelijk uitgewerkt.
Aanbeveling: Werk deze essentiële fase verder uit of vraag de werkgroep expliciet deze fase uit te werken.
De taken die van de werkgroep worden gevraagd, zoals o.a. verwoord in de twee speerpunten, zijn omvangrijk. Als de werkgroep het niet doet, vervalt de uitvoering van het geformuleerde beleid. Aanbeveling: Vraag aan alle leden van de werkgroep of zij zich herkennen in de genoemde taken en of zij voldoende tijd en energie hebben om deze taken goed uit te kunnen en willen voeren.
Relaties tussen vrijwilligers, mantelzorgers en dementie
Nu in korte tijd drie nota’s na elkaar zijn uitgekomen, namelijk over vrijwilligers, mantelzorgers en nu dementie, springt duidelijk de grote verwantschap tussen deze groepen in het oog. In de nota’s is dat nog niet zo sterk aan de orde gekomen en uitgewerkt. Als voorbeeld: Er wordt gesproken over een steunpunt voor vrijwilligers, een steunpunt voor mantelzorgers en mogelijk een steunpunt voor dementie. De doelgroepen overlappen, hebben deels vergelijkbare vragen en problemen en doen een beroep op een beperkte groep inwoners om de gewenste taken uit te kunnen voeren. Aanbeveling: Analyseer de overlap tussen deze drie beleidsnota’s voor wat betreft het beroep op en ondersteuning van de beperkte groep inwoners die de gevraagde taken moeten gaan uitvoeren. Zijn de drie onafhankelijke steunpunten nodig? Is het handig de budgetten vast te verdelen over deze drie nota’s? En wie coördineert die drie domeinen?
Woonvormen
Uit de enquête komt naar voren dat de inwoners nadrukkelijk verzoeken om meer fijne plekken in verpleeg- en verzorgingshuizen. In de nota wordt daar niet op ingegaan.
Aanbeveling: Doe dat wel. Biedt uitzicht dat als het thuis echt niet meer gaat, er hulp is om de overgang naar een verpleeg- of verzorgingshuis soepel mogelijk te maken. Dan houden mantelzorgers het langer vol.
Er is een woonzorgnota in Nuenen waarbij partijen als Helpt Elkander, huurdersbelangengroepen, ouderenbonden, Archipel en de gemeente nadenken, plannen en acties ontwikkelen op gebied van o.a. woonzorg.
Aanbeveling: Zorg dat de werkgroep daarvan op de hoogte is en gebruik maakt van de kennis en inzichten van die partijen.